EnerjiVerimliliği Kulübü Yıllık Çalışma Planını sayfanın altındaki indir butonunu kullanarak indirebilirsiniz. Enerjinin etkin kullanılmasını sağlamak, Enerji kullanımının denetlenmesi, İsrafın önlenmesi. Çevrenin korunmasını sağlamak. Enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin arttırılması. Enerjinin Sakınımı ve Mühendislik Etiği. Bu yazıda uzunca bir ders sunmak amaç olmasa da sektöre iletilmesi gereken mesaj doğrultusunda Enerjinin Sakınımı Prensibini birlikte ziyaret etmenin gereğine inanıyorum: Çevre ile ilişkisi olmayan (isolated) ve sınırları (hacmi) sabit bir fiziksel sistem içerisindeki toplam enerji 8ER7. Enerji her yanımızdadır ve Evren enerjiden oluşur. Var olan her şeyin bir tür enerjisi vardır. Ama soyut bir kavram olduğu için tanımlaması zordur. Enerji nedir sorusunu kısaca iş yapabilme, ısıtabilme ya da aydınlatabilme yeteneği veya kapasitesi olarak yanıtlayabiliriz. Enerji tek başına bir varlık değildir, bir cismin ya da sistemin özelliğidir. Türetilmiş bir büyüklüktür ve skalerdir. Birimi tıpkı işin birimi gibi joule J’dür. Bir sistemden başka bir sisteme aktarılabilir. Enerji aktarımının ya da transferinin bir yolu iştir, başka bir yolu da ısıdır. Eğer sistem üzerinde çevre iş yaparsa sisteme enerji aktarır. Kapalı bir sistemin içinde enerji bir biçimden başka bir biçime kayıp olmadan dönüşebilir. Örneğin, Evren kapalı bir sistemdir. Bu nedenle Evrende enerjinin toplam miktarı hiç değişmez; Evren var olduğundan beri enerjinin toplam miktarı hep aynı kalmıştır. Buna enerjinin korunumu kanunu denir. Bir olayın ya da sürecin başındaki enerjiyle sonundaki enerji aynı olmak zorundadır. Enerjinin korunumu bu nedenle olayları açıklamada ve tahmin etmede çok işe yarar. Enerji yaratılamaz ve yok edilemez; üretilemez ama biçim değiştirebilir, bir biçimden diğerine dönüşebilir. Örneğin, elektrik santrallerinde elektrik enerjisi üretilmez, doğal gaz yakılıp kimyasal enerjisi elektrik enerjisine dönüştürülür. Enerjinin farklı çeşitlerini farklı doğa olaylarında görürüz. Kinetik enerji nedir? Hareket eden bir cismin ya da sistemin hızından ve kütlesinden dolayı sahip olduğu enerji çeşididir. Bir cismin kinetik enerjiye sahip olabilmesinin tek yolu hareket ediyor olmasıdır. Duran bir cismin kinetik enerjisi yoktur. Örneğin, koşarken kinetik enerjiniz vardır, birine çarparsanız onun üstünde iş yaparsınız. Potansiyel enerji nedir? Bir cismin ya da sistemin konumundan dolayı sahip olduğu enerji çeşididir. Korunumlu kuvvetler potansiyel enerji depolanmasında neden olur. Korunumsuz kuvvetler için potansiyel enerji yoktur. Bir cismin potansiyel enerjisi olması için hareket etmesi şart değildir. En sık gördüğümüz yer çekimi potansiyel enerjisidir, bir cismin kütlesinden ve yerden yüksekliğinden dolayı sahip olduğu enerjidir. Örneğin, yerden yüksekte elinizde tuttuğunuz bir cam bardağın potansiyel enerjisi vardır. Bardağı elinizden bırakırsanız hareket etmeye başlar, yere düşer ve kırılabilir. Mekanik enerji nedir? Bir cismin ya da sistemin kinetik ve potansiyel enerjilerinin toplamıdır. Düz bir yolda ilerleyen bir arabanın mekanik enerjisi kinetik enerjisine eşittir. Dördüncü katta pencerede duran bir saksının mekanik enerjisi yalnızca potansiyel enerjisine eşittir. Yüksek bir uçurumdan attığınız bir taşın düşerken mekanik enerjisi, potansiyel ve kinetik enerjilerinin toplamına eşittir. İç enerji nedir? İç enerji bir sistemin içindeki atomların ya da moleküllerin rastgele hareketlerinden ve birbirleriyle yaptıkları bağlardan kaynaklanır. Buna sıklıkla termal enerji dendiği de olur. İç enerji sıcaklıkla ilişkilidir. Nükleer enerji nedir? Atom çekirdeğinin bölünmesi fizyon ya da iki atom çekirdeğinin birleşmesi sonucunda ortaya yüksek miktarda enerji açığa çıkar, buna nükleer enerji denir. Örneğin nükleer elektrik santralleri ve atom bombası fizyon ile çalışır. Güneş ise füzyon enerjisi ile ısı ve ışık yayar. Elektrik enerjisi nedir? Elektrik yüklerinin birbirini çekmesi, itmesi ya da hareket etmelerinden kaynaklanan enerji çeşididir. Evlerimizde kullandığımız elektrikli aletlerin tamamı elektrik enerjisini kullanır. Kimyasal enerji nedir? Moleküller arasındaki kimyasal bağların oluşması ve yıkılması arasındaki enerji farkından kaynaklanan enerji çeşididir. Arabaların yakıtları kimyasal enerjiye sahiptir, canlıların yedikleri besinler de. Elektromanyetik Işınım Işık enerjisi nedir? Elektromanyetik dalgalar ışık da bir elektromanyetik dalgadır enerji taşır. Güneş panelleri ışık enerjisini elektrik enerjisine dönüştürür. Benzer şekilde Güneş’in Dünya’yı ısıtması da yaydığı ışık enerjisinden dolayıdır. Kütle enerjisi nedir? Kütlesi olan her cismin içinde devasa miktarda enerji depolanmıştır. Ünlü E=mc2 denklemi bunu ifade eder. Bir cismin durgunken sadece kütlesinden dolayı olan enerjisi, cismin kütlesiyle ışık hızının karesinin çarpımına eşittir. Enerji ile ilgili Fizik dersi Kazanımları İş, enerji ve güç kavramlarını birbirleriyle ilişkilendirir. İş ile enerji arasındaki ilişki kavramsal olarak verilir. Enerji ile ilgili MEB ve EBA Kazanım Testleri 9. sınıf fizik enerji Test 13 2018 “Enerji tasarrufu” ve “Enerji verimliliği” birbirinden tamamen farklı iki kavramdır. Daha az enerji kullanmayı “Tasarruf”, enerjiyi daha akıllıca kullanmayı da “Verimlilik” olarak bu konuyu doğru anlayabilmek ve yorumlayabilmek için çok karıştırılan, aynı gibi değerlendirilen ama gerçekte birbirinden çok farklı olan iki kavramı tanımlayalım ve birbirinden ayıralım. “Enerji tasarrufu” ve “Enerji verimliliği” birbirinden tamamen farklı iki kavramdır. Daha az enerji kullanmayı “Tasarruf”, enerjiyi daha akıllıca kullanmayı da “Verimlilik” olarak tanımlayabiliriz. Enerji tasarrufu, enerjinin daha az kullanılmasına yol açan bir davranıştır. Odadan çıktığınız zaman ışıkları kapatmamız, alüminyum ve karton kutuları geri dönüşüm kutularına atmamız enerjiden tasarruf etmenin yollarıdır. Enerji verimliliği ise aynı fonksiyonu gerçekleştirmek için daha az enerjiye ihtiyaç duyan teknoloji ve yazılımların geliştirilmesi/kullanılmasıdır. Enerji verimliliği, binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan, birim hizmet veya ürün miktarı başına enerji tüketiminin azaltılmasını ifade eder. Gelişmekte olan ülkeler, enerji politikasında; ekonomik büyüme, enerji güvencesi ve çevre korumasının birlikte sağlanmasını amaçlıyor. Enerji, üretimin temel girdirilerinden biridir. Üretim ise, insan hayatının varlığını ve yaşama kalitesini sürdürmesini sağlayan bir gerekliliktir. Bununla birlikte enerji kullanımı ile aşağıdaki sorunlarla karşı karşıya kalınmaktadır; Doğal kaynaklar hızla tükeniyor, Çevre kirleniyor, İklim değişiyor, Enerji için yüksek maliyetlere katlanılıyor. Enerji tüketimi ile aynı zamanda dünya, yerkürenin ısınması gibi ciddi çevresel sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Sağlık, çevresel ve ekonomik nedenlerden ötürü, hava kirliliğini azaltmak için stratejiler geliştiriliyor. Bu değişim sürecine paralel olarak, endüstriyel strateji planlaması ve projelerde “sürdürülebilir gelişme“ kavramı, gittikçe artan bir şekilde önem kazanmıştır. Bilinçsiz enerji tüketimi, enerji kaynaklarının verimli kullanımını gündeme getirdiği gibi, tüketim sonucunda oluşan her türlü katı sıvı ve gaz atıkların da arıtılmadan doğaya atılmasının meydana getirdiği önemli çevre kirliliğinin önlenmesi arayışını da beraberinde getirmiştir. Enerji tüketiminin artışına bağlı olarak oluşan çevresel ve ekonomik sorunların çözümünde enerji verimliliğinin önemli yeri vardır. Enerji verimliliği, üretimde, konforumuzda ve iş gücümüzde herhangi bir azalma olmadan enerjiyi en doğru şekilde kullanmak, israf etmemektir. Aynı işi daha az enerji kullanarak yapmak ya da aynı enerji ile daha fazla iş yapmaktır. Enerji verimliliği, temelde enerjinin gereksiz kullanım sahalarını belirlemek, israfı minimum düzeye indirmek veya tamamen ortadan kaldırmak için yapılan çalışmalardır, enerji arzının azaltılması veya kısıtlanması değildir, kullanılan enerji miktarının değil, ürün başına tüketilen enerjinin azaltılmasıdır. Enerji maliyetlerini düşüren üretici, aynı miktardaki mal veya hizmetleri daha az enerji veya aynı miktar enerji ile daha çok mal ve hizmeti üreterek, ulusal ve uluslararası alanda rekabet gücünü arttıracaktır. Enerji verimliliği için aşağıdaki konuların öncelikli olarak değerlendirilmesi gerekiyor; Proses gereği çeşitli şekillerde ortama atılan enerjilerin geri kazanılması Tasarım, proses geliştirme ve daha akılcı kullanımı İstenmeyen kaçakların önlenmesi Büyük enerji kaybına yol açan uygulamaların değiştirilmesi Bakımın etkinleştirilmesi, verimin arttırılması, hızlı ve yeterli ikmal vb.. Son yıllarda Türkiye’de özellikle sanayi sektörünün gelişmesiyle önemi gittikçe değer kazanan enerjinin etkin kullanımı ve yönetimi çalışmaları, hemen hemen her işletmenin en önemli konusu olurken bina sektöründe de önemli bir yapıya dönüşmüş, bu yapı yasal düzenlemelerle de şekillendirilmiştir. 1995 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın yayımladığı sanayide enerji yönetimine ilişkin yönetmelik ile başlayan süreç, 2007 yılında yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Kanunu ile yapısal dönüşümünü devam ettirmiştir ve günümüzde şirketler, işletmeler ve kurumlar için oldukça önemli hale gelmiştir. Hem çevre , hem de işletmelerin sürdürülebilirliği için enerjinin verimli kullanımı, gerek ulusal ve gerekse uluslararası yapılan yasal düzenlemeler ve sözleşmelerin sonucunda etkin hale gelen enerji yönetimleri; sorumluluk alanlarında enerjinin verimliliğini geliştirmek için verilerin toplanması, değerlendirilmesi ve verimsizliğin neden olduğu alanlar için proje ve çalışmalar gerçekleştirerek enerjiyi daha verimli kullanabilecek birtakım çalışmaların hayata geçirilmesi bir zorunluluk haline gelmiştir. Enerji, ülkelerin iktisadi ve sosyal kalkınması için önemli girdilerin başında gelmektedir. Dünya enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılayan petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıt rezervlerinin hızla tükenmesi, enerji tüketimindeki hızlı artışa bağlı olarak ozon tabakasının incelmesi, sera gazı emisyonlarının insan yaşamını tehdit eder duruma gelmesi nedeniyle, enerji günümüzün en önemli sorunlarından birini oluşturmaktadır. Enerji talebinin büyük bir bölümünü ithalatla karşılayan Türkiye’de kalkınma ve sanayileşmede bir engel oluşturmaması için enerjinin verimli kullanılması son derece önemli hale gelmiştir. Yapılan çalışmalara göre sadece enerjiyi verimli kullanarak yıllık nihai enerji tüketiminin %30’u kadar tasarruf sağlanabilmesi mümkündür. Enerji verimliliği, gelecekte sürdürülebilir enerji elde etmek için güçlü ve hesaplı bir araç sunmaktadır. Enerji verimliliğindeki gelişmeler, enerji altyapısına yatırım ihtiyacını azaltabilir, yakıt maliyetlerini düşürebilir, rekabeti ve tüketicinin refahını artırabilir. Aynı zamanda ithal edilen fosil yakıta olan bağımlılığı azalttığndan enerji güvenliğine katkı sağlar. Enerji verimliliğinin, Avrupa Birliği’nin “Avrupa 2020” stratejisinin en önemli akıllı, sürdürülebilir, kapsamlı büyüme ve etkin ekonomiye geçişi için anahtar öneme sahip olduğunu biliyor muydunuz? Enerji verimliliği enerji kaynağının güvenliğini artırmak, sera gazlarının ve diğer kirletici maddelerin emisyonlarını azaltmak için en uygun yöntemlerden biridir. Günümüz teknolojisinde Enerjiyi etkin ve verimli kullanabileceğimiz geliştirilebilir yöntem ve alanlar mevcut olduğundan dolayı birçok yönden, enerji verimliliği Avrupa’nın en büyük enerji kaynağı olarak görülmektedir. Enerji Verimliliği Neden Önemli? Günümüzde, her geçen gün artan dünya nüfusu ve tüketim ihtiyaçları, dolayısıyla artan sanayileşme, enerji kullanımının artmasına ve daha fazla enerjiye ihtiyaç duymamıza neden olmaktadır. Fakat hiçbir kaynağın sonsuz olmadığı gibi maalesef enerji kaynaklarımız da sınırsız değil. Bu nedenledir ki enerji verimliliği ve enerji tasarrufu konuları global anlamda her geçen gün daha fazla platformda konuşulmakta ve önemli bir hale gelmektedir. Bu durum ülkelerin kendi eylem planları yapmasını zorunlu kıldığı gibi enerji kullanan tüm kurum ve kuruluşlarda kendi bünyelerinde iyileştirici çalışmalar yapma ihtiyacı duymaktadır. Enerji verimliliği sağlayabilmek için, diğer bir deyişle aynı çıktıyı daha az enerji kullanarak elde edebilmek için; öncelikle enerji tüketim verilerinize sahip olmanız, daha sonra bu verileri analiz edebilmeniz ve nihayetinde analizlerinize dayalı aksiyonlar almanız gerekmektedir. İşte bu noktada ölçüm cihazları, enerji analizörleri ve enerji izleme yazılımları büyük önem taşımaktadır. Akım değerlerinin takibi için ampermetreler, gerilim değerlerinin takibi için voltmetreler, tüketim değerlerinin takibi için güç ve enerji ölçerler gibi ölçüm cihazları kullanılabilir. Tüm bu parametreleri ve daha fazlasını tek bir cihazdan takip etmek istediğinizde ise multimetreler ve enerji analizörleri sisteminizi analiz etmenizi sağlayacak verileri size sağlar. Haberleşme özelliği ile uzaktan izleme yazılımına aktarılan verileri, farklı karşılaştırma senaryoları ile analiz edebilir ve enerji verimliliği sağlayacak aksiyonları alabilirsiniz. ENTES geniş ürün yelpazesi ile size ihtiyaç duyacağınız katma değerli çözümler sunar. Enerji Verimliliği ve Enerji Tasarrufu Konusunda İstatistikler Enerji tasarrufu ve enerji verimliliği; enerji arz güvenliğinin sağlanması, dışa bağımlılık risklerinin azaltılması, çevrenin korunması ve iklim değişikliğine karşı mücadelenin etkinliğinin arttırılmasının sağlanması gibi Türkiye’nin 2023 yılı ulusal strateji hedeflerinin ve enerji politikalarının en önemli bileşenlerinden birisidir.* Enerji verimliliği çalışmaları ile Türkiye'nin Enerji Yoğunluğunun milli gelir başına tüketilen enerji 2023 yılına kadar, 2011 yılına göre en az %20 azaltılması hedeflenmektedir. *Diğer yandan 2017 TUİK verilerine göre; Türkiye’de nihai enerji tüketimi 51 milyon 276 bin 804 TEP Ton Eşdeğer Petrol olarak gerçekleşmiş ve imalat sektörü %66’lık pay ile enerji tüketiminde en büyük paya sahip sektör olmuştur. Yani bu rakamlar bize göstermektedir ki imalat ve sanayi sektöründe faaliyet gösteren firmaların yapacağı enerji verimliliği çalışmaları kritik öneme sahiptir. Milli hedeflere ulaşmanın yanında, firmaların maliyetlerini düşürerek daha rekabetçi olabilmeleri için de son derece önemli bir konudur enerji verimliliği. Bilindiği üzere enerji verimliliği çalışmaları öncelikle tüketim değerlerinin ölçümü ile başlar ve ölçülen değerlerin analizi, tasarruf ve verimlilik artışı sağlanabilecek noktaların belirlenmesi ile devam eder. ENTES olarak; özellikle imalat ve sanayi sektöründe gerçekleştirdiğimiz enerji verimliliği projelerinde elde edilen bilgi ve birikimimizi, uçtan uca çözüm anlayışı sağlamamıza imkan tanıyan geniş ürün portföyümüz ile birleştirerek firmalara sunmaktayız. Siz de enerji verimliliğini hedefliyorsanız adresinden bizimle iletişime geçebilir, ürün ve çözümlerimiz ile ilgili detaylı bilgi talep edebilirsiniz. Yazar Hüseyin Kuloğlu Yazar Hakan Tüfekçier

enerji kayıpları ve önlenmesi fizik